Lời Khuyên Của Chuyên Gia Về Chế Độ Dinh Dưỡng Hợp Lý Cho Người Cao Tuổi

Nhu cầu năng lượng giảm dần theo tuổi tác, ví dụ một người 70 tuổi có nhu cầu năng lượng thấp hơn khoảng 30% so với khi 20 tuổi. Tuy nhiên, khả năng tiêu hóa và hấp thu lại kém đi. Vì vậy, khi làm thực đơn cho người cao tuổi thì phải cân đối 4 nhóm dinh dưỡng gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Tại sao với người cao tuổi, dinh dưỡng lại quan trọng?

Theo Tiến sĩ, Bác sĩ Vũ Thị Thanh - Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai: "Cơ thể con người có sự lão hóa tự nhiên theo quy luật. Khi lão hóa tự nhiên, các cơ quan trong cơ thể có sự thay đổi, từ đó cũng sẽ làm giảm các chức năng như tiêu hóa, nội tiết, tim mạch… Chính vì thế, khi có sự thay đổi về lão hóa theo quy luật thì dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng.

Nếu duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ thì sẽ giúp cơ thể của người cao tuổi lão hóa chậm hơn. Nhưng nếu dinh dưỡng không đủ, không đúng thì cơ thể sẽ dễ mắc bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, gút, ung thư. Vậy nên, nếu cơ thể người cao tuổi có đủ dinh dưỡng thì họ sẽ duy trì sức khỏe tốt hơn".

Chế độ dinh dưỡng rất quan trọng với người cao tuổi

Những dấu hiệu sức khỏe nào cho thấy người cao tuổi cần thay đổi chế độ ăn để có một sức khỏe tốt?

Sau đây là những dấu hiệu sức khỏe cảnh báo rằng người cao tuổi cần điều chỉnh chế độ ăn uống để có một sức khỏe tốt hơn:

• Cơ thể bị tăng cân bất thường, không cân đối (có nhiều mỡ).
• Bị suy dưỡng, thiếu đạm.
• Bị loãng xương.
• Bị thiếu máu.
• Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng.
• Hệ tiêu hóa kém, thường xuyên bị táo bón.
• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.
• Đường huyết không ổn định.

Xây dựng nguyên tắc dinh dưỡng cho người lớn tuổi

Bổ sung đa dạng thực phẩm trong bữa ăn

Chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi cần phong phú, đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Mỗi bữa ăn nên kết hợp nhiều nhóm thực phẩm khác nhau, đặc biệt ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị người cao tuổi nên tiêu thụ trên 12 loại thực phẩm mỗi ngày và hơn 30 loại mỗi tuần để đảm bảo sức khỏe tối ưu. Việc đa dạng hóa khẩu phần ăn không chỉ giúp cơ thể hấp thu đầy đủ dưỡng chất mà còn góp phần duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

Bổ sung cá vào thực đơn hàng tuần

Việc đưa cá vào khẩu phần ăn ít nhất hai lần mỗi tuần giúp người cao tuổi tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý. Cá không chỉ là nguồn cung cấp protein chất lượng cao mà còn chứa nhiều axit béo có lợi cho tim mạch, giúp hạn chế tình trạng xơ vữa động mạch và hỗ trợ phòng chống ung thư. Lựa chọn các loại cá giàu omega-3 như cá hồi, cá thu hay cá trích có thể mang lại lợi ích tối ưu cho sức khỏe người cao tuổi.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người cao tuổi 

Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón, kiểm soát cholesterol và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, béo phì hay bệnh tim mạch. Các loại rau xanh, củ quả là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp kích thích nhu động ruột và cải thiện chức năng tiêu hóa. 

Theo khuyến nghị dinh dưỡng, người cao tuổi nên tiêu thụ khoảng 20-35g chất xơ mỗi ngày, tương đương với ít nhất 300g rau xanh và 100g trái cây chín để đảm bảo sức khỏe tối ưu.

Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn

Cơ thể có cơ chế tự điều chỉnh lượng muối qua mồ hôi và nước tiểu, nhưng nếu ăn quá nhiều muối trong thời gian dài, nguy cơ cao huyết áp, suy thận và bệnh tim mạch sẽ tăng lên. Dù không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh, muối lại làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn ở người cao tuổi. 

Do đó, chế độ ăn hợp lý nên giới hạn lượng muối dưới 6g/ngày theo khuyến nghị dinh dưỡng. Việc giảm dần muối trong bữa ăn sẽ giúp cơ thể thích nghi tốt hơn, hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Không ăn quá nhiều thịt đỏ

Việc tiêu thụ nhiều thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn có thể gây áp lực lên gan và thận của người cao tuổi, do các cơ quan này phải hoạt động nhiều hơn để đào thải độc tố. Đặc biệt, khi kết hợp thịt với tinh bột trong các món chiên, hệ tiêu hóa sẽ gặp khó khăn hơn trong việc xử lý. 

Theo thời gian, chức năng gan và hệ tuần hoàn suy giảm đáng kể, làm giảm khả năng chuyển hóa protein từ thịt. Vì vậy, người cao tuổi nên ưu tiên nguồn đạm dễ tiêu hóa từ cá, trứng, đậu và hạn chế thịt đỏ để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Giảm lượng muối và không ăn quá nhiều thịt đỏ

Hạn chế thực phẩm giàu đường và tinh bột

Ở người cao tuổi, khả năng chuyển hóa đường và tinh bột suy giảm đáng kể, trong khi nhu cầu năng lượng cũng giảm khoảng 30% so với thời trẻ. Do đó, việc lựa chọn thực phẩm giàu chất xơ như bánh mì nguyên cám, ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang hay các loại đậu sẽ giúp cung cấp năng lượng bền vững mà không gây tăng đường huyết đột ngột. Ngược lại, người cao tuổi nên hạn chế tiêu thụ đường tinh luyện, bánh kẹo ngọt, nước có gas và nước tăng lực để tránh các vấn đề sức khỏe như tiểu đường và béo phì.

Kiểm soát lượng chất béo trong khẩu phần ăn

Việc tiêu thụ chất béo quá mức, đặc biệt là cholesterol xấu, có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, cơ thể vẫn cần một lượng chất béo hợp lý để duy trì chức năng tế bào và hấp thu vitamin. 

Người cao tuổi nên ưu tiên chất béo có lợi từ dầu thực vật, cá béo và các loại hạt, đồng thời hạn chế mỡ động vật, nội tạng và thực phẩm chiên rán. Theo khuyến nghị dinh dưỡng, lượng cholesterol tiêu thụ hàng ngày không nên vượt quá 300mg để đảm bảo sức khỏe tim mạch.

Cung cấp đủ nước cho cơ thể

Nhiều người cao tuổi có thói quen uống ít nước vì lo ngại đi tiểu đêm gây mất ngủ. Tuy nhiên, nước đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa, đào thải độc tố và duy trì hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Mỗi ngày, nên uống từ 1,5 - 2 lít nước, không nên chờ đến khi khát mới uống. Các loại nước như trà xanh có lợi cho tim mạch, hoặc các thức uống từ thảo dược như nước hạt sen, chè ngó sen giúp thư giãn và cải thiện giấc ngủ.

Người lớn tuổi nên uống nước đầy đủ

Lưu ý về dinh dưỡng cho người lớn tuổi

• Bổ sung sữa hợp lý: Mỗi ngày, người lớn tuổi nên uống một ly sữa ít béo, ít đường để cung cấp dưỡng chất cần thiết, giúp duy trì sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch.
• Duy trì thói quen sinh hoạt khoa học: Ăn uống và nghỉ ngơi đúng giờ kết hợp với vận động nhẹ nhàng giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa chính, người cao tuổi nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, tạo không khí vui vẻ khi ăn để kích thích tiêu hóa và giúp hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
• Ăn chậm, nhai kỹ: Việc nhai kỹ giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
• Ưu tiên phương pháp chế biến lành mạnh: Hạn chế món rán, nướng để giảm lượng cholesterol nạp vào cơ thể. Thay vào đó, nên chọn các món hấp, luộc nhừ để dễ tiêu hóa và tốt hơn cho sức khỏe.
• Thay đổi thực đơn đa dạng: Không nên duy trì thực đơn đơn điệu, mà nên thường xuyên thay đổi món ăn để kích thích vị giác, giúp ăn ngon miệng hơn.
• Chế biến thực phẩm phù hợp: Người cao tuổi nên ăn thực phẩm được nấu mềm, thái nhỏ để dễ nhai và tiêu hóa, tránh gây áp lực lên dạ dày.
• Ăn uống hợp lý, tránh ăn quá no: Đặc biệt vào buổi tối, không nên ăn quá nhiều để tránh gây khó tiêu, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
  Lựa chọn thực phẩm theo tình trạng sức khỏe: Những người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường hay cao huyết áp cần chọn thực phẩm phù hợp để kiểm soát bệnh. Ví dụ, các loại rau như cần tây, dưa leo, cà chua, bí đao, mộc nhĩ giúp hỗ trợ điều hòa huyết áp, trong khi rau ngót, khổ qua, hoa atiso tốt cho người tiểu đường.
• Vận động nhẹ nhàng sau khi ăn: Sau bữa ăn, thay vì nằm ngay, người cao tuổi nên ngồi nghỉ hoặc đi bộ nhẹ trong khoảng 30 phút để hỗ trợ tiêu hóa, giúp dạ dày hoạt động tốt hơn.

Lưu ý quan trọng về dinh dưỡng cho người cao tuổi

Ngoài những lưu ý về dinh dưỡng cho người lớn tuổi như trên, vẫn còn nhiều người băn khoăn về vấn đề người cao tuổi nên uống sữa gì.
Để giải đáp điều này cũng như hướng đến xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi hợp lý cân bằng theo ý kiến của các chuyên gia, VitaDairy đã xây dựng thành công sản phẩm đặc biệt. Đó là Calosure Gold - một sản phẩm dinh dưỡng đặc chế cho người trưởng thành, người cao tuổi với nhiều đặc điểm nổi trội hơn hẳn so với các sản phẩm khác trên thị trường. Calosure  gold có công thức dinh dưỡng tiên tiến, khoa học được xây dựng để giúp người cao tuổi, người ốm bệnh có một chế độ dinh dưỡng cân bằng, đầy đủ, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và phục hồi thể trạng.

Chỉ với 2-3 ly CaloSure Gold pha chuẩn 225ml mỗi ngày sẽ giúp người cao tuổi bổ sung năng lượng thiếu hụt và tăng cường sức khỏe toàn diện. Hãy sống khỏe mạnh để tận hưởng cuộc sống hạnh phúc tươi đẹp bên những người thân yêu.

Sản phẩm thích hợp với:

• Người lớn và trẻ em trên 6 tuổi

• Thích hợp với người ốm yếu, người cao tuổi

• Người mắc bệnh tim mạch hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

• Người có nhu cầu năng lượng cao

Link tham khảo:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Food_choice_of_older_adults
2. https://www-betterhealth-vic-gov-au.translate.goog/health/healthyliving/Nutrition-needs-when-youre-over-65?_x_tr_sl=vi&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=vi&_x_tr_pto=wapp
3. https://moh.gov.vn/chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia/-/asset_publisher/7ng11fEWgASC/content/che-o-dinh-duong-cho-nguoi-cao-tuoi
4.  https://www.ocanamedicalcenter.com/healthy-aging-nutrition-and-exercise-for-older-adults