10 Loại Trái Cây Tốt Cho Người Tiểu Đường Bạn Nên Biết
Trái cây là nhóm thực phẩm chứa hàm lượng lớn các loại vitamin, chất xơ, và khoáng chất, là nguồn bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, kể cả người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên trong trái cây có chứa hàm lượng đường nhất định sẽ có tác động đến việc kiểm soát đường huyết ở người bị bệnh tiểu đường. Vậy người bị tiểu đường nên ăn trái cây gì? Hay cần những lưu ý gì trong việc bổ sung trái cây cho người tiểu đường?
Người bị bệnh tiểu đường có nên ăn trái cây?
Đa số người mắc bệnh tiểu đường đã lầm tưởng rằng việc ăn hoa quả, trái cây có thể làm tăng hàm lượng đường huyết có trong máu nên đã loại bỏ chúng ra khỏi chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm, theo Thạc sĩ, Bác sĩ Doãn Thị Tường Vi - Viện phó Viện Dinh Dưỡng Lâm Sàng “mặc dù trái cây cung cấp hàm lượng đường tự nhiên cao nhưng nó là nguồn thực phẩm vô cùng cần thiết, cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng như: vitamin, chất xơ, chất chống oxy hóa... rất có lợi cho bệnh nhân tiểu đường”
Người bệnh tiểu đường có nên ăn trái cây?
Trong trái cây có đến 75% - 95% là nước giúp bổ sung lượng nước cần thiết cho cơ thể. Và hàm lượng vitamin C cao giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại bệnh tật hiệu quả hơn.
Vì thế, trái cây nên được đưa vào khẩu phần ăn hằng ngày của người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, cần lưu ý các nguyên tắc lựa như sau.
Nguyên tắc chung khi bổ sung trái cây cho người tiểu đường
Theo TS Pradeep Gadge - Trung tâm đái tháo đường Sheva, Mumbai, Ấn Độ, khi bổ sung trái cây vào chế độ dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường cũng cần theo một nguyên tắc nhất định. Không thể áp dụng số lượng giống với người bình thường vì nhu cầu và chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân tiểu đường cần được kiểm soát chặt chẽ.
Lựa chọn các loại trái cây có chỉ số đường huyết (GI) thấp
Chỉ số đường huyết (GI - Glycaemic Index) của thực phẩm là chỉ số phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm giàu chất bột đường, luôn là yếu tố cần quan tâm hàng đầu khi lựa chọn trái cây cũng như sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường. Khi lựa chọn trái cây, người bệnh tiểu đường ưu tiên lựa chọn các loại trái cây có chỉ số GI thấp như ổi, thanh long, táo, cam, dâu tây, chanh và mận. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể bổ sung các loại trái cây như nho, xoài, chuối, mãng cầu,...nhưng với số lượng rất hạn chế vì hàm lượng đường cao, đặc biệt là khi chúng quá chín.
Phụ thuộc vào mức độ bệnh và sức khỏe của người tiểu đường
Tình trạng bệnh ở mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau nên phương pháp điều trị cũng khác nhau. Vì thế, việc bổ sung và lựa chọn trái cây sẽ tùy thuộc vào mức độ bệnh và sức khỏe của người bệnh tiểu đường. Để tốt nhất, khi bổ sung trái cây vào thực đơn hằng ngày của người bệnh tiểu đường nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để có sự lựa chọn phù hợp.
Bệnh nhân tiểu đường nên ăn hoa quả gì?
“Bị tiểu đường nên ăn hoa quả gì?” là câu hỏi của hầu hết bệnh nhân và người nhà chăm sóc bệnh nhân. Theo bác sĩ Tường Vi, bệnh nhân tiểu đường có thể bổ sung một số loại trái cây như bưởi, dâu tây, cam, cherry, táo hay lê vào bữa ăn hàng ngày của mình nhưng số lượng cần được tuân thủ giới hạn nhất định.
Người bị tiểu đường nên ăn hoa quả gì?
Bưởi
Trong bưởi có đến 91% là nước, giúp cung cấp nước cho cơ thể người bệnh. Bên cạnh đó, bưởi còn là loại trái cây rất giàu vitamin và lượng chất xơ hòa tan cao rất tốt cho sức khỏe của người bệnh. Đặc biệt, bưởi có chỉ số đường huyết GI = 25 và hàm lượng naringenin làm tăng độ nhạy cảm của cơ thể với insulin, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Mặc dù rất nhiều dưỡng chất nhưng các chuyên gia dinh dưỡng khuyên người bệnh tiểu đường chỉ cần ăn 6 múi của một quả bưởi trung bình (tương đương 300g/ngày) mỗi ngày là hợp lý.
Dâu tây
Dâu tây hoặc bất kỳ quả mọng nào khác như việt quất, mâm xôi, phúc bồn tử đều là lựa chọn tuyệt vời cho bệnh nhân tiểu đường. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), dâu tây là loại trái cây rất giàu chất chống oxy hóa, vitamin C và chất xơ, cùng chỉ số GI thấp rất tốt cho người bị tiểu đường.
Cam
Cam là loại trái cây không thể bỏ qua khi băn khoăn bị tiểu đường nên ăn hoa quả gì. Trong quả cam có chứa đến 87% nước, 8,4g carbohydrate và 37 kcal trong 100g cùng chỉ số đường huyết thấp rất thích hợp để bổ sung cho bệnh nhân tiểu đường. Không chỉ vậy, cam còn rất giàu chất xơ, vitamin và ít đường hỗ trợ bệnh nhân kiểm soát đường huyết tốt hơn.
Ổi
Ổi là một loại trái cây giàu dinh dưỡng, không chỉ chứa lượng chất xơ cao gấp 3 – 5 lần so với quả cam mà còn dồi dào vitamin C. Chất xơ có trong ổi đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa lượng đường trong máu sau bữa ăn, giúp bệnh nhân tiểu đường kiểm soát đường huyết một cách hiệu quả.
Ngoài ra, nhờ đặc tính chống oxy hóa mạnh, vitamin C trong ổi giúp giảm tác động của các gốc tự do và bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Với những lợi ích này, ổi là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn kiểm soát đường huyết mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng.
Cherry (Anh đào)
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cherry là lựa chọn thông minh cho chế độ ăn uống lành mạnh của người bệnh tiểu đường. Cherry tươi có chỉ số đường huyết thấp GI = 22, giàu vitamin C, A, B9, chất chống oxy hóa, sắt, kali, magiê và chất xơ rất tốt cho người tiểu đường trong việc kiểm soát đường huyết và tăng sản xuất insulin. Tuy nhiên cần cân nhắc sử dụng các loại anh đào đóng hộp đối với người tiểu đường vì chỉ số đường huyết gấp đôi anh đào tươi (GI = 41).
Táo
Chỉ với 47 kcal và 11,3 g carbohydrate, một quả táo sẽ là lựa chọn tuyệt vời trong thực đơn dinh dưỡng hằng ngày của người bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, táo còn giàu vitamin C, chất chống oxy hóa và ước tính một quả táo có vỏ cung cấp gần 20% nhu cầu chất xơ mỗi ngày. Cùng chỉ số đường huyết thấp (GI = 38) giúp tăng cường sức khỏe và ổn định đường huyết hiệu quả.
Lê
Lê chứa rất nhiều chất xơ và vitamin K giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Bổ sung lê còn tăng độ nhạy insulin trong cơ thể. Với chỉ số đường huyết GI = 38, mỗi ngày một quả lê giúp bệnh nhân giảm bớt cơn thèm ngọt mà không ảnh hưởng đến đường huyết.
Quả bơ
Với chỉ số đường huyết thấp GI = 15, bơ là loại trái cây chứa ít đường và lựa chọn hoàn hảo cho bệnh nhân tiểu đường. Bên cạnh đó, bơ cung cấp một khẩu phần giàu năng lượng với hàm lượng chất béo tốt và kali lành mạnh có trong quả bơ rất có lợi cho bệnh nhân tiểu đường.
Quả đào
Một quả đào ngon ngọt là lựa chọn tuyệt vời trong thực đơn hằng ngày của người bệnh tiểu đường. Trong quả đào có chứa khoảng 10 loại vitamin khác nhau, đặc biệt là nhóm vitamin A và C, kali, chất xơ rất tốt cho sức khỏe. Một lựa chọn tuyệt vời cho bữa phụ của người bệnh tiểu đường có thể là một ly sinh tố đào kết hợp với xoài và việt quất kèm sữa ít béo và đá xay.
Lựu
Để đa dạng thực đơn ăn uống của mình, người bệnh tiểu đường có thể bổ sung thêm quả lựu. Là loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp GI = 18, quả lựu giúp điều hòa lượng đường trong máu, rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường.
Đu đủ
Trong đu đủ chứa rất nhiều dinh dưỡng có tác dụng kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng về bệnh tim. Bên cạnh đó, đu đủ cũng chứa nhiều enzym có tác dụng bảo vệ bệnh nhân tiểu đường chống lại các gốc tự do có hại. Vì thế, đu đủ xứng đáng là cái tên nằm trong thực đơn của người bệnh tiểu đường.
Bệnh tiểu đường không nên ăn trái cây gì?
Mặc dù trái cây rất tốt cho sức khỏe nhưng không phải loại nào người tiểu đường đều có thể sử dụng được. Vì thế bệnh nhân tiểu đường nên cẩn trọng khi lựa chọn trái cây, đồng thời nên hạn chế ăn một số loại trái cây hoặc có cách ăn phù hợp như:
Sầu riêng và mít
Theo nghiên cứu, lượng đường có trong quả sầu riêng và mít chín tương đương lượng đường của 1 lon cocacola hoặc một bát cơm trắng. Vì thế, người bệnh không nên sử dụng chúng, ảnh hưởng xấu đến việc kiểm soát, cân bằng hàm lượng đường huyết trong máu.
Trái dứa chín
Trong dứa chín có hàm lượng đường cao không tốt cho người bệnh tiểu đường trong việc kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên dứa lại có khả năng chống viêm tốt và giàu vitamin, vì thế người bệnh hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để bổ sung vào khẩu phần ăn với hàm lượng hợp lý nhé.
Xoài chín
Xoài chín là một trong những loại trái cây thơm ngon được nhiều người yêu thích. Theo tổ chức FAO, xoài chín và đu đủ chín là đại diện của nhóm giàu vitamin A trong 8 nhóm thực phẩm chính cần bổ sung hàng ngày. Tuy nhiên, cứ trong 100g xoài chín có đến 14g đường có thể làm mất đi sự cân bằng lượng đường trong máu nếu ăn một lượng lớn trong ngày, người bệnh có thể ăn ít hơn 100g mỗi ngày và mỗi tuần ăn 1 - 2 lần.
Chuối chín
Chuối là loại trái cây có chỉ số đường huyết là 51, chuối càng chín, lượng đường được chuyển hóa từ tinh bột trong chuối càng nhiều, vì vậy người bệnh tiểu đường cần hạn chế ăn nhiều trong một bữa, đặc biệt là chuối chín.
Bệnh tiểu đường không nên ăn trái cây gì?
Vải thiều, nhãn
Vải thiều, nhãn là những loại trái cây có hàm lượng đường cao và chứa rất ít chất xơ. Vì thế người bệnh cần hạn chế, tránh sử dụng trong bữa ăn hằng ngày. Nếu ăn chỉ nên ăn từ 1 - 2 quả nhưng cần ăn loại quả tươi và ăn cách xa bữa ăn chính.
Dưa hấu
Dưa hấu có chỉ số đường huyết khoảng 75, khá cao. Điều này đồng nghĩa với việc dưa hấu có thể khiến đường huyết tăng nhanh sau khi tiêu thụ, đặc biệt là khi dùng dưới dạng nước ép. Tuy nhiên, dưa hấu lại chứa nhiều nước, giúp cơ thể bổ sung lượng nước cần thiết. Dù vậy, việc ăn quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ giữ nước, gây ảnh hưởng đến huyết áp và làm nặng thêm các biến chứng của bệnh tiểu đường. Vì vậy, bệnh nhân tiểu đường nên kiểm soát khẩu phần khi sử dụng loại quả này.
Dưa lê
Dưa lê có chỉ số đường huyết 65 và chứa một lượng đường tương đối cao (khoảng 8g/100g). Điều này khiến loại quả này có thể làm đường huyết tăng nhanh nếu ăn quá nhiều. Bên cạnh đó, do chứa nhiều nước, dưa lê có thể làm tăng huyết áp và ảnh hưởng đến chức năng thận nếu tiêu thụ không hợp lý.
Người tiểu đường ăn trái cây khi nào là hợp lý?
Theo TS Pradeep Gadge - chuyên gia dinh dưỡng Ấn Độ, nếu bệnh nhân tiểu đường ăn trái cây ngay sau bữa ăn chính sẽ có nguy cơ cao tăng lượng đường trong máu. Vì thế, nên ăn trái cây cách bữa ăn chính ít nhất 2 giờ đồng hồ để tránh tình trạng đường huyết bị tăng đột ngột. Thời điểm lý tưởng nhất để người bệnh ăn trái cây là khoảng 11 giờ sáng và 5 giờ chiều.
Lưu ý khi ăn trái cây cho người tiểu đường
Ngoài chọn loại trái cây phù hợp, người bệnh cũng cần lưu ý đến cách chế biến và hàm lượng phù hợp để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng và kiểm soát tốt lượng đường huyết trong máu.
- Theo dõi chỉ số đường huyết trước khi ăn: Mỗi người bệnh tiểu đường có mức đường huyết khác nhau, vì vậy cần kiểm tra trước khi lựa chọn trái cây. Dựa vào chỉ số GI (Glycemic Index) của từng loại trái cây, bạn có thể điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp để tránh làm tăng đường huyết đột ngột.
- Ưu tiên trái cây giàu dinh dưỡng và đa dạng màu sắc: Từng loại trái cây có thành phần dinh dưỡng riêng, vì vậy hãy luân phiên thay đổi và kết hợp nhiều loại để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Trái cây màu đỏ và tím như việt quất, dâu tằm chứa anthocyanins giúp bảo vệ tim mạch, trong khi trái cây màu xanh như táo xanh, nho xanh cung cấp chất diệp lục và lutein tốt cho mắt.
- Ăn với lượng vừa phải, không dồn quá nhiều trong một lần: Ngoài chỉ số calo, lượng đường và tinh bột trong trái cây cũng cần được kiểm soát. Thay vì ăn quá nhiều trong một bữa, nên chia nhỏ thành nhiều lần trong ngày. Mỗi lần chỉ nên tiêu thụ khoảng 50 – 75g và tổng lượng trái cây trong ngày không nên vượt quá 200 – 300g để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
- Chọn thời điểm thích hợp để ăn trái cây: Thay vì ăn ngay sau bữa chính, bạn nên dùng trái cây vào giữa các bữa ăn để tránh ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và kiểm soát đường huyết tốt hơn. Thời điểm lý tưởng là vào buổi sáng (9h – 9h30), chiều (15h – 16h) hoặc tối (trước 21h). Trái cây có thể trở thành một bữa ăn nhẹ giúp cung cấp năng lượng mà không làm tăng đường huyết quá mức.
Lưu ý khi ăn trái cây cho người tiểu đường
Một số vấn đề thường gặp khi bổ sung trái cây cho người bị tiểu đường
Người bị tiểu đường ăn táo tàu được không?
Như đã phân tích ở trên, trong táo tàu có chứa nhiều vitamin C, chất xơ hòa tan và chất chống oxy hóa rất tốt cho người tiểu đường. Tuy nhiên, các loại táo tàu đỏ, táo tàu đen đã sấy khô được khuyên không nên sử dụng cho người tiểu đường vì chúng có hàm lượng đường rất cao.
Người bị tiểu đường có uống nước dừa được không?
Vấn đề nên hay không còn tùy thuộc vào thể trạng và mức độ bệnh của mỗi người. Vì thế, bệnh nhân tiểu đường cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hoặc các chuyên gia dinh dưỡng trước khi dùng.
Người bị tiểu đường có nên uống nước ép trái cây?
Theo TS Pradeep Gadge - Trung tâm đái tháo đường Sheva, Mumbai, Ấn Độ, nước ép trái cây không phải là lựa chọn lý tưởng của bệnh nhân tiểu đường, kể cả các loại nước ép đóng hộp có ghi nhãn là không đường.
Những trái cây nào cho mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ?
Trong trái cây có chứa nhiều dưỡng chất cần thiết như vitamin, chất chống oxy hóa và các khoáng chất cần thiết (Na, K, Ca, kẽm, sắt,…) rất tốt cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Vì thế mẹ bầu nên bổ sung các loại trái cây vào thực đơn hằng ngày của mình. Đối với mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể bổ sung một số loại trái cây có chỉ số đường huyết (GI) thấp như: cam, bưởi, chuối, táo, ổi, thanh long, kiwi,...
Trái cây là nguồn thực phẩm thiết yếu bổ sung lượng lớn các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Với những thông tin được chia sẻ trên, hy vọng đã giúp người bệnh lựa chọn được các loại trái cây phù hợp vừa đảm bảo dinh dưỡng, tăng cường sức khỏe vừa giúp kiểm soát hàm lượng đường huyết trong máu hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, người bệnh tiểu đường cũng có thể tăng cường sức khỏe và kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn bằng cách sử dụng các loại sữa dành cho người tiểu đường có chỉ số đường huyết GI nằm trong mức cho phép, bổ sung nhiều dưỡng chất cần thiết khác.
Gluvita Gold là sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho bệnh nhân tiểu đường của Công ty Cổ phần sữa VitaDairy Việt Nam - thương hiệu uy tín với hơn 15 năm phát triển trong thị trường sữa bột dinh dưỡng. Gluvita gold sử dụng hệ bột đường hấp thu chậm, giúp xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học để kiểm soát đường huyết hiệu quả. Hệ dưỡng chất bổ sung ưu việt với GI = 33, FOS giúp hỗ trợ tiêu hoá, hệ Vitamin & Khoáng chất đa dạng giúp duy trì và cải thiện sức khỏe, Lutein giúp bảo vệ mắt và MUFA, PUFA giúp duy trì sức khỏe hệ tim mạch.
Sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho bệnh nhân tiểu đường
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN SỮA VITADAIRY VIỆT NAM
99 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Bến Thành, quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Tel/Fax: (028) 39152 111
Link tham khảo:
- https://health.clevelandclinic.org/can-diabetics-eat-fruit
- https://www.benhvien108.vn/dinh-duong-cho-nguoi-benh-dai-thao-duong.htm
