Mẹ cần làm gì để giúp trẻ hết táo bón?

Táo bón ở trẻ em là một vấn đề khá phổ biến mà các bậc phụ huynh thường gặp phải. Khi trẻ bị táo bón, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm bé cảm thấy khó chịu, thậm chí là đau đớn khi đi vệ sinh. Vậy nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trẻ bị táo bón là gì? Mẹ nên làm gì để giúp bé vượt qua tình trạng táo bón kéo dài này? Hãy cùng VitaDairy tìm hiểu ngay.

Táo bón ở trẻ em là gì?

Táo bón ở trẻ em là tình trạng trẻ đi tiêu khó khăn, phân khô cứng, ít đi ngoài hơn bình thường và thường phải rặn mạnh khi đi vệ sinh. Trẻ bị táo bón có thể cảm thấy đau đớn, khó chịu, thậm chí quấy khóc mỗi lần đi tiêu. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như chế độ ăn thiếu chất xơ, uống không đủ nước, thói quen nhịn đi vệ sinh hoặc thay đổi sinh hoạt hằng ngày. Nếu kéo dài, táo bón không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa mà còn gây ra tâm lý sợ hãi cho trẻ mỗi lần đi ngoài.

Táo bón ở trẻ em là gì

Biểu hiện của táo bón ở trẻ em

Khi trẻ bị táo bón, việc nhận diện các biểu hiện từ sớm là rất quan trọng để có phương án xử lý kịp thời. Một số biểu hiện thường gặp của táo bón ở trẻ em mà phụ huynh cần chú ý:

• Khó khăn trong việc đi vệ sinh: Trẻ có thể gặp khó khăn khi đi vệ sinh, phải rặn mạnh và tốn nhiều thời gian để tống chất thải ra ngoài. Nếu trẻ thường xuyên tỏ ra căng thẳng hoặc biểu lộ sự khó chịu khi đi vệ sinh, đó có thể là dấu hiệu của táo bón.
• Phân cứng, khô và to: Một trong những triệu chứng điển hình của táo bón là phân khô, cứng, và thường rất to. Phân có thể dễ dàng bị vỡ vụn hoặc hình thành thành những viên nhỏ như "viên đá" khi trẻ đi ngoài.
• Đi vệ sinh ít hơn bình thường: Trẻ có thể đi vệ sinh ít hơn so với bình thường, chẳng hạn như chỉ đi một lần hoặc hai lần trong tuần thay vì mỗi ngày. Tần suất đi vệ sinh ít có thể là dấu hiệu của sự tích tụ phân trong ruột.
• Đau bụng hoặc đầy hơi: Trẻ có thể cảm thấy đau bụng, khó chịu hoặc đầy hơi do sự tích tụ phân trong ruột. Đau bụng có thể xuất hiện sau khi ăn hoặc trong suốt cả ngày.=
• Chán ăn hoặc ăn uống không đều: Trẻ em bị táo bón thường có cảm giác no lâu hơn hoặc chán ăn, điều này có thể là do sự tích tụ phân trong ruột khiến trẻ cảm thấy đầy bụng và không muốn ăn.
• Bị rò rỉ phân: Một dấu hiệu mà nhiều bậc phụ huynh thường bỏ qua là khi trẻ bị táo bón nặng, có thể có hiện tượng rò rỉ phân lỏng ra ngoài mà trẻ không thể kiểm soát được. Điều này xảy ra do phân bị tắc nghẽn lâu dài, và phân lỏng từ phía trên có thể bị rò rỉ qua những chỗ hở.
• Khó chịu và quấy khóc: Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi, có thể quấy khóc hoặc tỏ ra khó chịu khi có sự tích tụ phân trong ruột. Trẻ có thể khó ngủ hoặc tỏ ra không thoải mái trong suốt cả ngày.
• Dấu hiệu của trĩ hoặc rạn nứt hậu môn: Khi trẻ phải rặn quá nhiều và phân quá cứng, có thể dẫn đến tình trạng trĩ hoặc nứt hậu môn, gây đau đớn và chảy máu khi đi vệ sinh.

Tâm trạng trẻ quấy khóc, căng thẳng khi đi đại tiện

Nguyên nhân gây triệu chứng táo bón ở trẻ em

Nguyên nhân trẻ bị táo bón có thể có thể do nhiều yếu tố khác nhau:

• Nhiều người chủ quan cho rằng triệu chứng táo bón ở trẻ em do trẻ ăn quá nhiều thức ăn hoặc ít uống nước. Tuy nhiên những nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em có thể nhiều hơn các bậc phụ huynh vẫn thường nghĩ:
• Trẻ không được bú sữa mẹ đầy đủ. Vì sữa mẹ có chứa hormone motilin giúp hỗ trợ nhu động ruột của trẻ, thiếu đi hormone này sẽ khiến việc đi đại tiện của trẻ khó khăn hơn.
• Trẻ đang gặp vấn đề thiếu nước và chất xơ trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Chất xơ giúp giữ nước trong ruột già và giúp thức ăn dễ tiêu hóa nhanh
• Trẻ bị táo bón do lạm dụng thuốc: Trẻ em thường có nhiều vấn đề sức khoẻ phải dùng thuốc như còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, viêm đường hô hấp... Việc sử dụng một số loại thuốc đặc thù, lượng dùng nhiều trong thời gian dài cũng gây táo bón ở trẻ em
• Trẻ gặp một số chứng bệnh bẩm sinh liên quan đến đường ruột như tắc nghẽn đường ruột, triệu chứng phình đại tràng bẩm sinh; Suy giáp (hormone tuyến giáp thấp) hoặc ngộ độc Botulism (Đây là tình trạng trẻ dị ứng với mật ong bẩm sinh)

Cần xác định được đúng nguyên nhân triệu chứng táo bón ở trẻ em, chúng ta dễ dàng có phương hướng điều trị cũng như điều chỉnh lại chế độ ăn uống hay vận động phù hợp cho trẻ. Hoặc nhờ vào đó phụ huynh có thể đưa ra gợi ý để các bác sĩ dễ dàng tư vấn cách điều trị cho trẻ hiệu quả hơn.

Nguyên nhân gây triệu chứng táo bón ở trẻ em

Cần làm gì khi trẻ bị táo bón?

Tùy vào nguyên nhân gây táo bón, mức độ nặng nhẹ và thể trạng từng bé, bố mẹ có thể lựa chọn các biện pháp hỗ trợ phù hợp. Các cách đơn giản giúp cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón nặng ở trẻ:

Hình thành thói quen sinh hoạt khoa học

Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ mỗi ngày là cách đơn giản nhưng rất hiệu quả để giảm tình trạng táo bón. Bố mẹ nên kiên trì hướng dẫn, tạo tâm lý thoải mái cho trẻ khi đi vệ sinh, tránh ép buộc hoặc la mắng làm trẻ sợ hãi.

Song song đó, vận động thể chất cũng đóng vai trò quan trọng đối với trẻ nhỏ. Các hoạt động như đi bộ, chạy nhảy, chơi thể thao nhẹ nhàng không chỉ giúp trẻ tăng cường thể lực mà còn thúc đẩy quá trình tiêu hóa, phòng ngừa táo bón hiệu quả hơn.

Áp dụng các phương pháp hỗ trợ tại nhà

Khi trẻ bị táo bón kéo dài và biểu hiện khó chịu rõ rệt, cha mẹ có thể kết hợp một số phương pháp hỗ trợ để giúp bé dễ đi ngoài hơn. Một cách đơn giản nhưng khá hiệu quả là massage vùng bụng. Dùng lòng bàn tay xoa tròn quanh vùng bụng dưới theo chiều kim đồng hồ, thực hiện nhẹ nhàng trong vài phút mỗi ngày giúp kích thích hoạt động của ruột và làm giảm cảm giác đầy bụng.

Trong trường hợp các biện pháp thông thường không cải thiện tình hình, có thể cân nhắc sử dụng sản phẩm hỗ trợ như ống bơm thụt hậu môn, giúp làm mềm phân và kích thích đi tiêu. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ nên sử dụng ngắn hạn và dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế hoặc bác sỹ, bởi lạm dụng có thể gây ảnh hưởng không tốt đến phản xạ đi ngoài tự nhiên của trẻ.

Quan trọng hơn hết, nếu sau một thời gian áp dụng các biện pháp tại nhà mà tình trạng táo bón của trẻ vẫn không thuyên giảm, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Không nên xem nhẹ táo bón kéo dài vì nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thể chất, tinh thần cũng như chất lượng cuộc sống của trẻ.

Một số cách xử lý khi trẻ bị táo bón

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý

Một trong những nguyên tắc quan trọng để hạn chế việc trẻ bị táo bón là đảm bảo bé uống đủ nước mỗi ngày. Bố mẹ nên hướng dẫn trẻ uống nước từng ngụm nhỏ, rải đều trong ngày và khuyến khích trẻ uống một cốc nước ấm sau khi ngủ dậy.

Chế độ ăn của trẻ cũng cần được bổ sung thêm nhiều thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, củ quả và các loại trái cây tươi. Nếu trẻ ngại ăn rau, bố mẹ có thể ép nước rau củ hoặc chế biến thành những món ăn hấp dẫn như sinh tố, nước ép từ đu đủ, bưởi, rau mồng tơi, rau đay,... để hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Đối với trẻ bú sữa công thức, nếu có dấu hiệu táo bón nặng, cần xem xét lại công thức sữa, hoặc nhờ bác sĩ tư vấn để chọn loại sữa phù hợp, dễ tiêu hóa hơn. Ngoài ra, việc bổ sung men vi sinh qua cốm vi sinh hoặc sữa chua cũng góp phần cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn.

Sản phẩm Calosbaby Gold - giải pháp dinh dưỡng Hỗ trợ tiêu hóa, phòng ngừa táo bón hiệu quả đang được rất nhiều mẹ lựa chọn, ColosBaby Gold 2+ bổ sung Chất xơ hòa tan FOS giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh, đồng thời duy trì nhu động ruột, làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón cho trẻ.

Link tham khảo:

1. https://nhidong.org.vn/chuyen-muc/khi-nao-can-kham-ngoai-khoa-tre-bi-tao-bon-c55-3049.aspx
2. https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A1o_b%C3%B3n_%E1%BB%9F_tr%E1%BA%BB_em
3. https://bvndtp.org.vn/tao-bon-o-tre-em/